Donderdag 17 oktober: naar het Tibetaans plateau

Nou, dat was me het dagje wel weer! Heel intensief, boeiend, verrassend, vermoeiend en vooral geeft het ons een heel tevreden gevoel. Voor vandaag hadden we als doel om meer te weten te komen over het werk van Amdo Craft in het veld en dat is goed gelukt. Vorig jaar hebben we soortgelijke dagen gehad toen we op stap waren met Vuguo van Relevant Art bij het Yi-volk. Vandaag waren we de hele dag op weg met Pia van Amdo Craft bij Tibetanen. En er waren nog meer mensen bij: een vrijwilligster die zelf ook Tibetaan is en vaak mee gaat. Zij had dit keer haar man en jongste kind ook bij zich. En er was nog een meneer bij uit Beijing die daar de spullen van Amdo Craft verkoopt. Een lekker volle auto, maar het was een goed reisgezelschap. Er was niemand die de talen van alle anderen sprak, Nederlands, Engels, Chinees en Tibetaans klonken dus door elkaar.  

Om 8 uur verzamelden we bij het kantoortje van Amdo Craft (na kennis te hebben gemaakt met het ontbijt in het hotel, altijd weer een verrassing…). Nadat we Xining uit waren, kwamen we al snel in een bergachtige omgeving, waar we na een tijdje prachtig hoge bergen met sneeuw zagen. We moesten een pas over op een hoogte van 3800 meter. Een pas is een doorgang tussen bergen in, dus inderdaad: zelfs bij deze grote hoogte rezen er nog enorme pieken om ons heen omhoog.

Pia gaat gemiddeld eens per maand naar de dorpjes toe naar de farmers of de nomaden om het handwerk op te kopen dat zij hebben gemaakt. Wij gingen vandaag naar farmers, boeren dus. Deze mensen wonen in kleine dorpjes, hebben wat dieren en een stukje land. Die dorpjes zijn de laatste jaren een stuk minder armoedig geworden, vertelde Pia, vergeleken toen zij hier 15 jaar geleden voor het eerst kwamen. Er wordt hard gewerkt om in 2020 geen armoede meer te hebben in China. De mensen die wij bezochten hebben in plaats van hutjes nu een prima huisje met basisvoorzieningen. Het was ook boeiend geweest langs de nomaden te gaan. Die wonen in elk seizoen op een andere plek omdat ze met hun kuddes meereizen en dan in tenten wonen. Hun klederdracht is ook veel kleurrijker dan die van de boeren waar we vandaag waren.

Vandaag zijn wij bij twee dorpjes geweest. Elke keer is een andere farmer de gastvrouw. De handwerksters wonen niet heel vlak bij elkaar en zo zijn ze om de beurt gastgezin. In het eerste dorpje waar we kwamen, kwamen 11 vrouwen naar het huis waar we te gast waren. Toen wij bij dat huis aankwamen, keken we eerst wel even wat verwonderd rond, omdat ze toch wel op een heel andere manier leven dan wij. Op het filmpje kun je dat wel zien. We werden ontvangen in een woonkamer met een bank in de hoek en met een ‘kang’. Een kang is een plateautje dat iets verhoogd is en waar de warmte van het kookstel onder komt. Op de kang kun je overdag zitten en ’s nachts is het een lekker warme plek om te slapen.

Toen we zaten werd er thee in geschonken. Hier zat geen suiker in maar zout. Kun je thuis ook eens proberen….En er werden grote ronde platte broden geserveerd waar je een stuk af kon breken, zelf gebakken. Prima te eten! Het verrassendst waren de flinke aardappelen in schil die we te eten kregen. Je pakt er gewoon een met je handen (heet!) en haalt het velletje er af. Lekker hoor, goeie piepers hebben ze daar! Zo lekker van smaak dat zout niet nodig is.

Ondertussen waren de 11 vrouwen binnen gekomen en verschillenden van hen hadden peutertjes bij zich. De vrouwen hadden allemaal het door hun gemaakte handwerk van de afgelopen weken mee genomen. Pia en haar vrijwilligster installeerden zich met hun administratie en de Beijing-man hielp met geld uittellen. Om de beurt kwamen de vrouwen hun werk op tafel leggen. Pia en de vrijwilligster bekeken het zorgvuldig. Soms miste er een blaadje bij een borduursel of was een gebreide doek korter en smaller dan was afgesproken. Met de vrouwen wordt vooraf afgesproken wat ze maken, van welke materialen (vaak neemt Pia dat dan al mee) en hoe de afmetingen moeten zijn. Omdat Pia kwalitatief goed handwerk wil verkopen is ze duidelijk in de eisen die ze er aan stelt. Soms, als een breisel bijvoorbeeld korter is dan afgesproken, krijgen ze er iets minder geld voor. Dat helpt om de kwaliteit op peil te houden.

Het was boeiend om te zien waar de vrouwen mee aan kwamen: grote stapels onderzetters, tasjes, portemonneetjes, sjaals, handschoenen….flinke tassen vol gingen over de tafel en alles werd bekeken en vervolgens in een grote baal gedaan die weer mee terug ging naar Xining. De vrouwen kregen dan in ruil daarvoor hun verdiende geld.

Het verschilde een beetje per handwerkster hoeveel ze hadden gemaakt en dus hoeveel ze kregen, maar gemiddeld verdienen ze zo’n 500 Quai per maand hiermee. Pia helpt ze ook aan materialen voor de komende tijd. Die werden ter plekke per persoon meegegeven. Karin heeft dus een flinke tijd geholpen piepkleine kraaltjes te tellen en Mx knipte een paar mallen uit.

De sfeer was gezellig. We leerden in het Tibetaans 'Dankjewel' zeggen, net als vorig jaar in het Yi toen we bij het Yi-volk op bezoek waren. De gezelligheid is ook te zien aan deze foto van 2 vrouwen die persé met de lange man op de foto wilden.

In het tweede dorp waar we kwamen ging het ongeveer net als bij de eerste groep. Hier ontmoetten we 6 vrouwen die hun spullen kwamen brengen. Later vroegen we aan Pia in hoeverre dit verdiende geld echt nodig is voor deze vrouwen. Het is voor hen zeker geen luxe, geen extraatje. Het wordt gebruikt voor de school van de kinderen of om daarvoor te sparen (tot de derde van de middelbare school is het onderwijs gratis). De nomaden gebruiken het daarnaast ook om eten van te kopen in de wintermaanden en voor medicijnen. Mooi dat we als Little Blue Sheep hier een klein steentje aan bij kunnen dragen.

NB Weetje:  over school gesproken: het stel met het kind heeft ook nog een zoontje van 10 jaar. Dat zit op een soort kostschool. Dat is heel normaal voor Tibetaanse kinderen. De school is zover weg dat hij 10 dagen naar school gaat en daarna 10 dagen thuis is. In het begin had hij heimwee, maar nu was hij er wel aan gewend.

De kleine kinderen die er bij waren in beide huizen waren nog peuters. We hebben beiden ons best gedaan om iets van contact met ze te krijgen, maar dat ging lastig. Een lachje ging er niet af. Toch pepernoten mee moeten nemen, net als vorig jaar 😉.

In het tweede huis waren twee vrouwen die ons opvielen doordat ze steeds lispelden. Bij de ene was het wel duidelijk waar dat door kwam: ze had een Tibetaanse gebedsketting in haar handen waar ze steeds mee bezig was ondertussen. De andere vrouw had dat niet. Maar we zagen wel dat ze een geel tellertje om haar vinger had en om de paar seconden drukte ze op het knopje daarvan. We zagen het getal 428 staan en daarna dus 429…Zo hield zij bij hoeveel gebeden ze had opgezegd. De meeste van de handwerksters zijn Tibetaanse Boeddhisten en dat is niet alleen hun religie maar dat is door hun hele leven heen verweven. Buiten zie je ook overal vlaggen en tempels staan.

Wat ons opviel was dat zelfs in deze dorpjes er mondkapjes werden gedragen. In Beijing of Chengdu verwacht je dat vanwege de smog. Maar hier? Pia vertelde dat dat voor de warmte was en ook wel uit ijdelheid, omdat vrouwen denken dat het beter is voor hun huid als die niet zo koud wordt. Mannen zie je inderdaad niet met mondkapjes. Koud was het inderdaad wel. Vannacht was het rond het vriespunt in Xining en op het Tibetaanse Plateau zelfs onder nul. We realiseren ons nu dat we geen herfstbomen hebben gefotografeerd….iets met de boomgrens?

Het was al tegen vieren toen we vertrokken uit het tweede huis. Pia vertelde dat je bij hen veilig gebruik kon maken van het toilet, dat was altijd wel schoon. En toch blijft het een bijzondere ervaring… (zie foto’s/ filmpje). Het is maar wat je gewend bent. Voor ons is het als we thuis zijn heel fijn een normale toilet te hebben in plaats van een gat in de grond. Maar onlangs waren er producenten op bezoek geweest in de grote stad bij Amdo Craft. Zij hadden nog nooit een ‘normale’ toilet gezien en discussieerden hoe je die in vredesnaam zou moeten gebruiken en dat ze het maar een rare uitvinding vonden..

We reden terug naar huis via een andere weg, namelijk langs Qinghai Lake. Nooit van gehoord? Toch is het het grootste meer van China en het hoogst gelegen zoute (!) meer van de wereld. Het ligt op 3205 m boven zeeniveau, op het Tibetaanse plateau. Het meer is 4x zo groot als het IJsselmeer.

Mx werd geleidelijk aan erg beroerd op de terugweg. De verschijnselen passen bij Hoogteziekte: dat ontstaat door een tekort aan zuurstof op een hoogte boven de 2000 – 2500 meter. Je lichaam heeft tijd nodig om zich aan die ‘vijandige omgeving’ aan te passen. Je kunt klachten krijgen als hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid. Nou, dat had hij. Na een paar keer overgeven langs de weg (een nieuwe ervaring boven de 3000m die hij graag had willen missen ;-)) en nu we weer terug zijn in het hotel gaat het al weer veel beter met hem. Maar hij heeft wel het avondeten gemist: vlakbij dat meer hebben we wat gegeten in een moslimrestaurant (moslims heb je hier ook heel erg veel overigens!).

Onderweg terug hebben we veel yaks gezien en ook marmotjes. Wel jammer voor Sheepie dat die dat nou gemist heeft…we zijn helemaal vergeten hem uit de tas te halen vandaag. Dus op de foto’s geen Sheepie, wel echte yaks. Nou, best een goed alternatief toch?

Voor morgen hebben we nog niet veel plannen. Een rustige dag lijkt wel even verstandig. En natuurlijk nog wel inkopen doen bij Amdo Craft!

Tot slot: er zijn vandaag 3 korte filmpjes:

- Over de heenreis naar het Tibetaans plateau: die vind je hier.

- Bezoek bij het eerste dorpje: die vind je hier.

- Bezoek bij het tweede dorpje, inclusief terugreis en Qinghai Lake: die vind je hier.

Dank weer voor het lezen! Leuk dat je weer meereisde vandaag!